. محمد‌هادی موقعی، دبیرکل انجمن ملی لیزینگ در گفت‌وگو با «سهامدار» مهمترین مزیت لیزینگ را خلق تقاضا دانسته و معتقد است: «در شرایط فعلی اقتصاد کشور قطعا تنها راه نجات، رشد تولید داخلی است. محصولات تولید شده باید به فروش برسند و برای فروش باید به تنوع خدمات‌دهی برسیم. یکی از خدمات متنوع لیزینگ است.»
باتوجه به رکود موجود در بازار چگونه می‌توان از صنعت لیزینگ برای حرکت به سمت رونق استفاده کرد؟
لیزینگ یکی از بخش‌های واسطه‌گری مالی و کالایی است که محصولات فروشندگان و تولیدکنندگان را با بسته‌های اعتباری و تسهیلات خرید در مدار توزیع و مصرف سریع قرار می‌دهد و یکی از عوامل تحریک تقاضا است. مطالعات انجام شده در انجمن ملی لیزینگ ایران نشانگر توجه کشورهای درحال توسعه و نوظهور و اقتصادهای پیشرفته به این ابزار کالا آمده است. در آینده اقتصاد ایران شاهد روند رو به فزاینده گسترش اعتبارات در حوزه‌های مبادلات کالا و تجهیزات است که به دلیل ضرورت مدیریت نقدینگی در بنگاه‌های اقتصادی گرایش به خدمات لیزینگ نیز افزایش می‌یابد. تنها نهاد اعتباری غیربانکی مجاز که می‌تواند در این مدل تامین مالی فعالیت کند شرکت‌های لیزینگ هستند. در سود اقتصادی ارزش‌های از دست رفته به‌دلیل حضور یک سرمایه‌گذار در صنعت لیزینگ و عدم سرمایه‌گذاری در یک فعالیت دیگر اندازه‌گیری می‌شود. به عبارتی هزینه سرمایه در محاسبات سود لحاظ خواهد شد. پس در شاخص هزینه، مولفه‌های قیمت تمام شده منابع مالی، هزینه‌های عملیاتی و عمومی و هزینه‌فرصت از دست رفته یا همان هزینه‌سرمایه را باید لحاظ کنیم. برای شاخص قیمت نیز باید به مولفه‌های ارزش‌آفرینی و مدیریتی(مدل کسب وکار) رجوع کنیم. از این‌رو باید ارزش‌هایی که در خدمات ارائه شده به مشتریان قرار دارند در قیمت تبلور یافته تا مشتری با طیب خاطر آن قیمت را بپردازد. اکنون بهتر می‌توانیم شاخصه‌های یاد شده را با ساز وکار حاکم بر شرکت‌های لیزینگ در ایران مقایسه کنیم. همان‌طور که می‌دانید شرکت‌های لیزینگ در ایران طبق مقررات ناظر بر شرکت‌های لیزینگ و واسپاری، خدمات خود را در قالب دونوع قرارداد مبادله‌ای اجاره به شرط تملیک و فروش اقساطی ارائه می‌کنند. شاخص قیمت همان نرخی است که در قرارداد بابت سود تسهیلات لحاظ می‌شود و شاخص هزینه نرخی است که بابت منابع مالی تامین شده باید بپردازیم. حاشیه سود حاصل از تفاضل این دو شاخصه به علاوه قیمت مندرج در ارزش ایجاد شده برای تامین‌کنندگان است. اگر یک شرکت لیزینگ بتواند قیمت را بالاتر از سطح متوسط قیمت‌های بازار و رقبا تعیین کند سودآور خواهد بود. اگر شرکت لیزینگ دیگری بتواند هزینه‌ها را در سطحی پایین‌تر از رقبا تحمل کند، آن شرکت نیز سودآور خواهد بود.
مهمترین مزیت صنعت لیزینگ چیست؟
مهمترین مزیت لیزینگ، خلق تقاضا است. لیزینگ راه فروش را کوتاه می‌کند و مصرف‌کننده را به تولیدکننده و منبع عرضه نزدیک می‌کند. به عبارتی لیزینگ به دلیل توانمندی در توزیع عادلانه اعتبارات خرد و مصرفی به خصوص در بخش تجهیزات و دارایی‌ها در اصل منابع مالی را به صورت واقعی به مصرف‌کنندگان واقعی می‌رساند. یک مزیتی که در پی این مزیت‌ها خواهد آمد، بازار فروش انبوه است. در سال ۲۰۱۸ در آمریکای شمالی برآورد می‌شود که حدود ۱۶.۸ میلیون دستگاه خودرو سواری و کامیون سبک نو به فروش رود. تحرک بازار دست دوم و خودرو کارکرده در سال ۲۰۱۸ نیز حدود ۱۵.۱ میلیون دستگاه برای آمریکای شمالی خواهد بود. این حجم با حضور لیزینگ ایجاد می‌شود. قطعا اگر خدمات لیزینگ را حذف کنیم این حجم از فروش چه نو و چه دست دوم به شدت کاهش خواهد یافت. این به سایر بخش‌های تولیدی نیز سرایت دارد. حجم زیادی از فروش تجهیزات ریلی در آلمان مدیون لیزینگ است. در اصل لیزینگ موتور، جایگزینی و نوسازی است.
مهمترین فرصت‌های لیزینگ در سال جاری چیست؟
در شرایط فعلی اقتصاد کشور قطعا تنها راه نجات، رشد تولید داخلی است. محصولات تولید شده باید به فروش روند و برای فروش باید به تنوع خدمات‌دهی برسیم. یکی از خدمات متنوع لیزینگ است. در اصل تولیدکنندگان یک بسته به کالای خود اضافه می‌کنند و آن بسته لیزینگ است. نکته دیگر اینکه وقتی تمایل به حفظ ارزش پول به صورت تبدیل آن به دارایی‌های ارزشمند افزایش می‌یابد، در اصل تقاضا برای لیزینگ این گونه دارایی‌ها نیز افزایش می‌یابد. زیرا مصرف‌کننده یا متقاضی با یک نرخ در زمان حال یک دارایی را تامین و با همین نرخ طی مدتی بیش از یک سال هزینه مالی را متحمل می‌شود. رشد تورم طوری است که ارزش دارایی در زمان آینده با احتساب استهلاک آن افزایش می‌یابد. اگر امروز یک دستگاه ام‌ار‌آی را خریداری کنیم در دو سال آینده با احتساب ارزش روز آن بر مبنای افزایش نرخ ارز به احتمال زیاد هزینه‌های مالی ناشی از خرید لیزینگی را پوشش خواهد داد. برای مسکن هم همین مصداق وجود دارد. البته این نوع تقاضا برای خدمات لیزینگ ممکن است به نفع اقتصاد نباشد و بهتر است تقاضا برای مصرف واقعی باشد و لیزینگ به بازار سوداگری کمک نکند. در بازار خودرو گرایش مصرف و جایگزینی متداول‌تر است.
چگونه می‌توان برای لیزینگ خلق مزیت کرد؟
مهمترین مزیتی که می‌توان برای لیزینگ متصور شد قرار گرفتن خدمات لیزینگ در مدار ارزش‌آفرینی فروشندگان برای مشتریان آن‌هاست. به طوری که آسانی دسترسی به خدمات لیزینگ مثل آسانی دریافت پول از عابر‌بانک باشد. به همین سادگی. حال چگونه باید به این سطح از خدمات‌دهی برسیم بحث مهمی است که در مجال این گفت‌وگو نیست.
پیش‌بینی شما از وضعیت صنعت لیزینگ در کشور چیست؟
خدمات لیزینگ به تدریج در حال رسوخ به اقتصاد است. گرچه روند گسترش و فراگیری آن کند است ولی به هر حال ادامه دارد. با تغییر فرهنگ خرید مسکن با قصد سرمایه‌گذاری به قصد مصرف، لیزینگ در این بخش حضور چشمگیری در آینده خواهد داشت. به هرحال بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش مسکن رو به منطقی شدن است. یعنی کسی نمی‌تواند با سرمایه‌گذاری در خرید یک منزل مسکونی به بازدهی دو برابری برسد. یک منزل مسکونی در آینده با ابزار اجاره خلق ارزش و بازدهی خواهد کرد. این سرنوشت تمام بازار دارایی‌های ثابت و گران‌قیمت خواهد بود. روش‌های تامین دارایی فقط خرید نیست بلکه اجاره نیز خواهد بود. روش‌های خرید هم فقط به نقدی ختم نمی‌شوند بلکه به اعتباری نیز ختم خواهند شد و آن هم با تقاضای فزاینده خدمات اعتباری. اعتبار فقط تسهلات نیست، اجاره‌های مالی نیز حالت‌هایی از اعتبار هستند که رواج دارند و بیشتر رایج خواهد شد. در آینده با تقاضای رو به ازدیاد تاسیس شرکت لیزینگ روبه‌رو خواهیم بود. چون فروشندگان و اصناف تا یک آستانه معینی می‌توانند در ترازنامه خود بدهکاران تجاری جای دهند. بقیه سهم بدهکاران تجاری باید به ترازنامه لیزینگ‌ها منتقل شود، راهی جز این نداریم. بانک‌ها با فشار تنگنای اعتباری و حجم تعهدات به سپرده‌گذاران و افزایش مطالبات معوق توان اعتبار‌دهی خرد و بلند‌مدت ندارند. اصلا قرار بر این است که لیزینگ‌ها بخشی از بار بانک‌ها را در بازار اعتباری به دوش کشند. این نقش در حال پر رنگ شدن است.
مهمترین چالش‌های این صنعت چیست؟
چالش‌های اصلی صنعت لیزینگ در فضای رقابتی دوران استفاده از فن‌آوری‌های نوین و چشم‌انداز توسعه‌ای آن در اقتصاد کشور و محدودیت‌های فضای کسب‌وکار و موانع قانونی و مقرراتی و کارکردهای این صنعت برای اقتصاد کشور است. یکی از مشکلات دیگری که این صنعت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، افزایش سهم هزینه‌های اداری و عمومی است که به دلیل ساختار معیوب مالی و فرآیند نارسای گردش مطالبات بر این شرکت‌ها تحمیل شده است. در عین حال با اینکه تعداد نیروی انسانی صنعت لیزینگ بالغ بر ۱۲۰۰ نفر است، اما نسبت به گردش عملیات تعداد قابل توجهی نیست.
دیدگاهتان را بنویسید