بررسی وضعیت شرکت های دریایی قبل و بعد از تحریم

احتمال بازگشت تحریم‌ها، تغییر در حجم محموله‌های دریایی و تغییرات نرخ ارز می‌تواند روی این صنعت اثرگذار باشد، گرچه هنوز سطح تحریم‌ها مشخص نشده و آثار سیاست‌های جبرانی و تقابلی کشورمان در برابر فشارهای تجاری ایالات متحده و سطح همکاری اروپا در برجام و تضامین مورد نظر ایران هم مشخص نیست.

بررسی داده‌های آماری حاکی از آن است که صنعت خدمات دریایی طی سال‌های بعد از لغو تحریم‌ها رشد محسوسی داشته و بررسی وضعیت دلایل سودآوری هشت شرکت بورسی این روند را تایید می‌کند.

روند صادرات دریایی‌

براساس آمار سایت مجتمع بندری شهید رجایی، صادرات نفتی ایران از سال ۹۴ شروع به رشد کرده است. این موضوع را می‌توان ناشی از گشایش‌های پس از برجام دانست. رشد صادرات نفتی از سال ۹۲ تا ۹۶ حدودا ۱۵ برابر شده است. از نمودار مشخص است که صادرات غیر نفتی نیز حدود ۴۲ درصد در طول سال‌های ۹۲ تا ۹۶ رشد کرده است.

روند واردات دریایی

آمار واردات دریایی در ۸ سال اخیر گواه آن است که واردات کشور در سطح مشخصی قرار داشته است، هر چند واردات نفتی در سال ۹۱ به حداقل خود می‌رسد اما در سال ۹۶ به سطح هشت سال پیش خود بر می‌گردد. واردات غیر نفتی نیز پس از برجام حدود ۳۰ درصد نسبت به پیش از دوران تحریم‌های اقتصادی کاهش داشته است.

روند کلی بارگیری و تخلیه

در بنادر، شرکت‌های اپراتور مثل حتاید‌(تاید واتر خاورمیانه) و حسینا‌(توسعه خدمات دریایی و بندری سینا) و‌… وجود دارند که وظیفه بارگیری و تخلیه را برعهده دارند. فعالیت این شرکت‌ها به مراودات داخلی نیز می‌تواند مربوط باشد و لزوما به صادرات و واردات مرتبط نیست. همان‌طور که مشخص است تخلیه و بارگیری کل، یک روند افزایشی قوی را از سال ۹۳ تا ۹۵ طی کرده و در سال ۹۶ رشد خفیفی داشته است. نکته قابل توجه تاثیر غیر قابل انکار تخلیه و بارگیری نفتی است که عامل اصلی این رشد کلی است.

تخلیه و بارگیری کانتینر هم به طور متوسط در ۵ سال رشد ۵۰ درصدی داشته است و از ۲/۲ میلیون TEU به ۳/۳ میلیون TEU رسیده است که نمودار آن نیز در ادامه آورده شده است. لازم به ذکر است که TEU واحدی استاندارد برای شمارش کانتینر است که هر کانتینر ۲۰ فوتی را یک TEU در نظر می‌گیرند.

آمار بارگیری و تخلیه در سال‌های اخیر

بخش	آمار سال ۹۶	درصد رشد نسبت به سال ۹۵	درصد رشد نسبت به سال ۹۲
تخلیه و بارگیری نفتی (میلیون تن)	۱۹۷.۴	۰	۳۴۸
تخلیه و بارگیری غیر نفتی (میلیون تن)	۱۲۱.۲	۸.۷	۲۷
تخلیه و بارگیری کل (میلیون تن)	۳۱۸.۵	۳	۱۲۹
تخلیه و بارگیری کانتینر(میلیون TEU)	۳.۳	۱۷	۵۰

روند حمل و نقل مسافران

همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود، حمل و نقل مسافران به طور منظم در دوره ۵ ساله رشد کرده است. این رشد چیزی حدود ۲۸ درصد بوده است. در بین شرکت‌های بورسی به ندرت می‌توان شرکتی را یافت که خدمات مسافربری انجام دهد. بر این اساس بخشی از فعالیت‌های عملیاتی حکشتی‌(کشتیرانی جمهوری اسلامی ‌ایران) مربوط به فعالیت‌های مسافربری است که تنها شرکت فعال در این حوزه است و فعالیت جانبی آن محسوب می‌شود.

یادداشت درآمدها از صورت مالی میان‌دوره‌ای ۶ ماهه سال ۹۶ حکشتی

فعالیت بنادر کل کشور ‌

در نمودار زیر فعالیت بنادر مختلف کشور در سال ۹۶ نمایش داده شده است. فعالیت دو بندر شهید رجایی و امام‌خمینی حدود ۸۵ درصد کل فعالیت بنادر ایران را تشکیل می‌دهد. در نتیجه این دو بندر مبادی اصلی تجارت و حمل و نقل دریایی محسوب شده و بار اصلی را به دوش می‌کشند.

درصد تغییرات کل‌

در این قسمت روند رشد تمامی ‌بخش‌ها در حمل و نقل دریایی را به طور خلاصه در بازه ۵ ساله از ۹۲ تا ۹۵ ملاحظه می‌کنید که بیشترین درصد رشد مربوط به صادرات کل است که به وضوح آن را می‌توان به صادرات نفتی و گشایش‌های ناشی از برجام نسبت داد. عدم تغییر واردات در مدت ۵ سال نیز از نکات جالب توجه است.

تغییرات یک ساله سیستم حمل و نقل دریایی

بخش	آمار سال ۹۶	درصد رشد نسبت به سال ۹۵	درصد رشد نسبت به سال ۹۲
صادرات کل (میلیون تن)	۲۱۱	۲	۲۹۲
واردات کل (میلیون تن)	۳۶.۸	۰	۰
تخلیه و بارگیری کل (میلیون تن)	۳۱۸.۵	۳	۱۲۹
جابه‌جایی کل مسافران (میلیون نفر)	۲۰	۸	۲۸

شرکت‌های بورسی مرتبط به حمل و نقل دریایی

در این قسمت به معرفی شرکت‌های فعال در بورس مرتبط به حوزه‌ حمل و نقل دریایی می‌پردازیم.

 

نماد	نام شرکت	فعالیت‌ها	وضعیت شرکت
حپترو	حمل و نقل پتروشیمی	حمل ونقل، انبارداری، ترخیص، عملیات بسته‌بندی، عملیات کانتینری، اپراتوری بندر، خدمات بازرگانی، مخزن‌داری، ذخیره‌سازی و خدمات بندری از خدمات این شرکت است.	همان‌طور که از صورت مالی ۹ ماهه این شرکت مشخص است درآمد حاصل از خدمات کانتینری و دریایی و بسته‌بندی این شرکت در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۲ حدودا ۲.۵ برابر شده است که به نوعی تاییدی بر روند رو به رشد حمل و نقل دریایی این شرکت طی این سال‌هاست. اما عمده فعالیت این شرکت زمینی است.
حکشتی	کشتیرانی جمهوری اسلامی ‌ایران	خرید، اداره، راهبری، اجاره، استیجاره و فروش هر نوع کشتی و شناور برای هر منظور اعم از حمل و نقل بار و مسافر، سوخت‌رسانی و نظایر آن از وظایف تعریف شده این شرکت است. همان‌طور که مشاهده می‌شود زیرمجموعه‌های این شرکت در فعالیت‌های مسافربری نیز فعالیت دارند.	با نگاهی به صوت مالی این شرکت می‌توان دریافت در کل درآمد ۶ ماهه اول ۹۶ نسبت به ۶ ماهه اول ۹۵ حدود ۳۴ درصد رشد داشته است.
حتاید	تایدواتر خاورمیانه	اجرای هرگونه خدمات کشتیرانی از جمله نمایندگی خطوط کشتیرانی، انجام عملیات راهنمایی کشتی‌ها و امور یدک‌کشی، انجام هرگونه خدمات بندری از جمله تخلیه و بارگیری و عملیات کانتینری و بارشماری از جمله وظایف این شرکت تعریف شده است.	بنابر گزارش فعالیت‌های این شرکت در سامانه کدال، درآمد شناسایی شده شرکت حتاید در سال ۹۶ نسبت به سال مالی قبل ۱.۴ برابر شده است.
حبندر	دریایی و کشتیرانی خط دریابندر	انجام هرگونه خدمات دریایی و نمایندگی کشتیرانی داخلی و خارجی و حمل و نقل دریایی از وظایف تعریف شده این شرکت است.	بر اساس صورت مالی ۹ ماهه منتهی به آذر ۹۶ این شرکت، درآمد عملیاتی و سود خالص ۹ ماهه نسبت به همین بازه در سال ۹۵ به ترتیب حدود ۴ و ۲.۵ برابر شده است. همچنین آخرین گزارش افشای اطلاعات با اهمیت شرکت نشان می‌دهد که چهار میلیارد تومان زیان ناشی از تسعیر نرخ ارز شناسایی کرده است.
حخزر	کشتیرانی دریای خزر	حوزه فعالیت شرکت همان‌طور که از صورت‌های مالی آن قابل برداشت است، حمل شناورهای ملکی و استیجاری اجاره فضای کشتی خدمات نمایندگی و امور دیگر است.	همان‌طور که از گزارش فعالیت‌های این شرکت در آخر سال ۹۶ مشخص است، درآمدهای این شرکت در سال ۹۶ نسبت به سال مالی قبل ۴۲ درصد رشد کرده است.
حسینا	توسعه خدمات دریایی و بندری سینا	انجام کلیه عملیات تخلیه، بارگیری، نمایندگی خطوط کشتیرانی، انبارداری و حفاظت کالای وارداتی و صادراتی، خدمات گمرکی و ترخیص کالا براساس مقررات جاری کشور، اداره ترمینال‌های کانتینری، تخلیه و بارگیری کالا و انبار‌داری از وظایف این شرکت است.	درآمدهای این شرکت در سال۹۶ نسبت به سال مالی قبل ۱۹ درصد رشد کرده است.
حاریا	کشتیرانی آریا	این شرکت در تعریف فعالیت‌های خود هرگونه عملیات دریایی بازرگانی و فعالیت‌های مرتبط را مطرح می‌کند.	این شرکت در سال‌های ۹۵ و ۹۶ هیچ‌گونه درآمد عملیاتی را محقق نکرده و زیان‌ده بوده است.

 

توضیحات پیرامون افزایش سودسال ۹۶  حبندر

 

 

حسینا

در توضیحات این شرکت پیرامون افزایش سود در سال ۹۶ افزایش فعالیت‌های عملیاتی دلیل این رشد بیان شده است.

شفاف‌سازی حسینا

حخزر ‌

حخزر از دلایل افزایش سود خود افزایش کرایه‌های حمل و نقل و خصوصا افزایش نرخ ارز مبادله‌ای را بر‌شمرده است، زیرا درآمد عمده‌‌ این شرکت ارزی است.

بخشی از شفاف‌سازی حخزر در سال ۹۶

همان‌طور که مشاهده شد وضعیت صنعت حمل و نقل دریایی در سال‌های اخیر رو به بهبود بوده است. افزایش صادرات نفتی، کاهش فشار تحریم‌ها و بهبود وضعیت شرکت‌های بورسی تا به امروز نوید آینده‌ای بهتر را می‌دهد. اما باید صبر کرد و نظاره‌گر بود که آیا با خروج آمریکا از برجام و احتمال وضع تحریم‌های شدید علیه ایران این روند پایدار خواهد بود یا خیر.