شروع ماجرا
داستان بیمه دی درست از جمله یکی بود، یکی نبود شروع می‌شود. چالش‌های بیمه دی مربوط به امروز و دیروز نیست. چند سال قبل بعد از آن که مدیران وقت شرکت، ابراز داشتند توانایی پرداخت هزینه‌های بیمه درمان را ندارد، شروع شد. تا جایی که منجر به تجمع ذی‌نفعان در برابر شعبه‌ای شد که بازنشستگان صندوق حمایت از بازنشستگان را تحت پوشش داشت. آن روزها، گمانه‌زنی‌های اولیه از انتقال تعهدات بیمه دی به بیمه دانا حکایت می‌کرد، اما با ادامه تجمع مقابل بیمه دی، مدیر روابط عمومی این سازمان در میان تجمعکنندگان آمد و مشکل پیش‌آمده را به دلیل قطع سیستم اداری دانست و وعده حل شدن مشکلات را سر داد. اما تجمعکنندگان با توجه به وعده‌های قبلی، وعده‌های جدید را قبول نکردند و معتقد بودند: «این گفته‌ها هر از چند گاهی تکرار می‌شود و ثمری ندارد.»
تعدیل بزرگ
همزمان با این رخداد نماد بیمه دی در بورس متوقف شده بود، پس از این اتفاقات مدیرعامل بیمه دی راهکارهایی برای خروج از بحران مطرح کرد. وی طی نامه‌ای خواستار بازگشایی نماد شد. یکی از راهکارهای پیشنهادی خروج ۲۵۷ نفر از بیمه دی بود، تعدیل نیرویی که در آمارهای موجود نیروی انسانی طی سال‌های ۹۰ تا ۹۴ به خوبی قابل مشاهده است. این اقدام، راهکاری برای کاهش هزینه‌های شرکت مفروض شد. حال کاوش در اعداد صورت‌های مالی شرکت مندرج در سامانه کدال، نمایانگر ابعاد دیگری از روند حرکت شرکت بیمه دی است.
کاوشگری در اعداد صورت‌های مالی
اولین نکته‌ای که با کمی بررسی می‌تواند قابل توجه باشد؛ افزایش چشمگیر بدهی‌های شرکت بیمه مذکور در صورت‌های مالی است، نمونه‌هایی از آن، بدهی به بیمه‌گذاران و نمایندگان آن‌هاست که از ۵۱ میلیارد به ۹۳ میلیارد تومان و بدهی به اشخاص و شرکت‌ها نیز از ۱۳ میلیارد به ۴۰ میلیارد تومان رسیده است.
این در حالی است که بدهی ۵۴ میلیارد تومانی به بیمه مرکزی صفر شده است. گویا بدهی به یک نهاد ناظر بر سایرین طلبکاران ارجحیت داشته است.
از طرفی، درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد تومان کاهش داشته است. طبق تعاریف موجود، اجزای فرآیند مدیریت سرمایه‌گذاری شامل برنامه‌ریزی، اجرا و بازخور است. در برنامه‌ریزی، شناسایی، تعیین اهداف، محدودیت‌ها، ایجاد بیانیه سیاست سرمایه‌گذاری و شکل‌دهی به انتظارات بازار سرمایه اولین نکاتی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
بر حسب اولویت‌بندی آنها، سرمایه‌گذاری انجام شده و به مرحله تشکیل سبد سرمایه‌گذاری شامل تخصیص دارایی، انتخاب ورقه بهادار و در آخر اجرا برسند، سپس در مرحله بازخور باید نظارت بر سرمایه‌گذار و عوامل ورودی بازار و ارزیابی عملکرد را مورد توجه قرار داد، اما با بررسی صورت‌های مالی و کاهش سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها، عملکرد مطلوبی از بیمه دی مشاهده نمی‌شود.
با وجود اینکه درآمدهای بیمه‌ای برخلاف درآمدهای سرمایه‌گذاری افزایش داشته‌اند، اما میزان پرداختی بابت خسارت‌ها یک و نیم برابر شده است و بیشترین میزان خسارت وارده نیز ناشی از عدم کنترل شخص ثالث گزارش شده است.
در بخش سود دریافتی سپرده‌های کوتاه‌مدت، دو عدد بیش از سایرین قابل توجه است. سود دریافتی از بزرگ‌ترین سهامدار بیمه دی(بانک دی) کاهش یافته است. دوره مشابه سال قبل از بانک دی ۱۳ میلیارد تومان سود دریافتی داشته، اما در سال جاری این رقم به ۵ میلیارد تومان تقلیل پیدا کرده است که می‌توان برای آن دو حالت را فرض کرد. کاهش سود بانکی یا کاهش حجم سپرده موجود؟
با بررسی‌های به عمل آمده کاهش حجم سپرده، فرضیه منطقی‌تری به نظر می‌رسد. با وجود این کاهش، اما همچنان رقم دریافتی از بانک دی به نسبت سایر بانک‌ها چشمگیرتر است و این حجم از تجمع در بانکی تجهیز شده که یک و نیم سال است نمادش متوقف است.
رقم قابل توجه دیگر، افزایش میزان سود پرداختی توسط یک بانک پر‌ریسک است، میزان سود دریافتی سپرده‌های کوتاه‌مدت از بانک مزبور باوجود صفر شدن سرمایه‌گذاری در این بانک، ۶۰ میلیون تومان ثبت شده که مشخص نیست از تسویه سپرده‌های شش ماهه حاصل شده یا دریافتی بابت سرمایه‌گذاری بوده است که در صورت‌های مالی جایی نداشته است.
آینده کدر
بیمه‌های عمر یکی از رشته بیمه‌هایی است که منفعت زیادی برای شرکت‌های بیمه به همراه دارد، اما نیاز به یک برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری صحیح در آن احساس می‌شود تا در سال‌های آتی بتواند پاسخگوی بیمه‌گران باشد. حال هیچ اطلاعات دقیقی از سرمایه‌گذاری با حق بیمه دریافتی از بیمه‌های عمر در صورت‌های مالی دیده نمی‌شود. صورت‌های مالی تنها نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری ۱۲ میلیارد تومانی در اوراق مشارکت از محل بیمه‌های عمر است، در دسترس نبودن اطلاعات در زمینه سرمایه‌گذاری بیمه عمر هم یک سوال اساسی در این خصوص است.
در حال حاضر می‌توان بیمه عمر را بیمه‌ای بدون ریسک تلقی کرد که رضایت دو طرف قرارداد را تامین می‌کند، اما باید توجه داشت در آینده‌ای نه‌چندان دور، بازه زمانی تعریف شده برای بیمه‌های عمر به پایان می‌رسد و مسئولیت عمل به تعهدات در قبال بیمه‌گر یا شخص ثالث معرفی شده از طرف وی متوجه بیمه‌گذاران است. در چنین شرایطی ریسک بالا رفته و این سوال مطرح می‌شود که آیا بیمه‌ها سرمایه‌گذاری صحیحی را انجام داده‌اند تا در بازه زمانی مشخص بازدهی داشته باشد یا خیر؟
چیستی افق پیش‌رو
براساس اصل تنوع‌بخشی در مدیریت سرمایه‌گذاری که به منظور کاهش ریسک انجام می‌شود با طولانی کردن افق زمانی سرمایه‌گذاری، مزیتی مشابه به شکل تنوع‌بخشی ایجاد می‌شود، در نتیجه سرمایه‌گذاری بلند‌مدت مطمئن‌تر از کوتاه‌مدت است اما در صورت‌های مالی بیمه دی شاهد هستیم سود دریافتی از سپرده‌های کوتاه‌مدت پنج میلیارد تومان و سود حاصل از سپرده‌های بلند‌مدت یک میلیارد تومان است. مدیران صنایع مختلف نیز معتقد هستند، موفقیت آنها در گرو استراتژی‌های بلند‌مدت و تبدیل ایده‌های نوآورانه به طرح‌های جدید است.
صنعت بیمه نیز به عنوان یک صنعت تخصصی از این قاعده مستثنا نیست و با توجه به تعهداتی که دارد باید بیشتر از صاحبان صنایع دیگر به اهداف بلند‌مدت اهتمام ورزد؛ مسئله‌ای که در صورت مالی بیمه دی باید مورد کندوکاو قرار گیرد.
سرمایه‌گذاران بی‌برنامه
مجموع سود عملیاتی شرکت ۲۴ میلیارد تومان گزارش شده که بر اساس رشته‌های بیمه‌ای می‌توان ۱۰ میلیارد تومان آن را سود ساخته شده توسط بیمه‌های عمر عنوان کرد، همچنین ۱۰ میلیارد تومان سود دریافتی بابت سپرده‌ها و اوراق مشارکت به ثبت رسیده است. با توجه به سرمایه‌گذاری ۱۲ میلیارد تومانی بیمه‌های عمر در اوراق مشارکت، می‌توان ادعا کرد در شرایط کنونی بیشترین سود توسط بیمه عمر حاصل شده است.
در فلسفه بیمه عمر، نقدشوندگی پایین و افق زمانی بلند‌مدت در نظر گرفته می‌شود، نقدشوندگی به سهولت و سرعتی اشاره دارد که می‌توان دارایی را با قیمت منصفانه به فروش رساند.
به بیان دیگر، رابطه میان بعد زمانی و بعد قیمتی دارایی سرمایه‌گذاری است، پس اگر سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه روی بیمه عمر برنامه‌ریزی شده باشد، سود حاصل از آن، سود با کیفیت و کم‌ریسکی است، بیمه‌های غیر عمر مانند بیمه شخص ثالث، شرایطی عکس دارد، نقدشوندگی بالا با افق زمانی کوتاه‌مدت را مدنظر دارند. اگر سودی از آنها حاصل شود نیز سودی بی‌کیفیت و پر‌ریسک است.
به دنبال نقشه سودآوری
در پی لغو پذیرش نماد بیمه دی، مدیرعامل این شرکت بیمه‌ای با زیان۱۲۱میلیارد تومانی اعلام کرد: «در گزارش شش ماهه اول سال ۹۶ بیمه دی از شمول ماده ۱۴۱ خارج شده و درخواست اعتراضی خود را به فرابورس اعلام داشت.»
دو روز بعد معاون پذیرش و ناشران فرابورس اعلام کرد: «به «ودی» مهلت داده شده تا ظرف مدت یک ماه تا ۹ بهمن‌ماه ۹۶ نقشه سودآوری و دلایل دسترسی به آن را به هیات پذیرش فرابورس ارائه دهند که به نظر می‌رسد، با توجه به قانع‌کننده بودن این دلایل از لغو پذیرش آن ممانعت شود.»
باتوجه به اعلام نظر یک نهاد مرجع، نبود شفافیت صورت‌های مالی و نیاز به توضیحاتی اضافه بر آن، حتی برای سازمان بورس اوراق بهادار نیز احساس می‌شود.
یک گزینه روی میز
شرکت بیمه دی آخرین بار در سال ۹۳ افزایش سرمایه ۳۰۹ درصدی از محل آورده‌های نقدی و مطالبات حال شده سهامداران را تجربه کرده و سرمایه خود را از ۶۱ میلیارد به ۲۵۰ میلیارد ارتقا داده است.
براساس اظهار نظر یکی از مسئولان این شرکت، دلایل این افزایش سرمایه بی‌سابقه در تاریخ بیمه دی، اصلاح ساختار مالی، الزامات بیمه مرکزی در راستای افزایش کفایت سرمایه و ارتقای سطح توانگری توصیف شد.
از اهداف بیان شده به منظور افزایش سرمایه، دو مورد ارتقای سطح توانگری و حداقل سرمایه اعلام شده از سوی بیمه مرکزی تحقق یافته است، اما با توجه به روندی که هم‌اکنون در صورت‌های مالی دیده می‌شود، بعید به نظر نمی‌رسد بیمه دی برای اصلاح ساختار مالی دوباره متوسل به افزایش سرمایه شود. این یک گزینه روی میز برای «ودی» است.
با این حال باب اظهار نظر در این خصوص باز است و نشریه «سهامدار» آماده است، نظر مدیران بیمه دی را درباره پرتره صورت‌های مالی این شرکت منتشر کند.
دیدگاهتان را بنویسید