بازار پایه در ابتدا مدتی پس از تشکیل بازار فرابورس ایران با نام و عنوان «بازار توافقی» راهاندازی شد تا شرکتهایی که شرایط حضور در بازارهای بورس و فرابورس را ندارند بتوانند با شرایط راحتتری در این بازار سهام خود را عرضه کنند؛ در سال ۹۵ با اعمال تغییراتی در شرایط «بازار توافقی» نام آن به «بازار پایه» تغییر پیدا کرد و دارای سه بخش «الف»، «ب» و «ج» شد.
بازار پایه الف
بازار پایه «الف» دربرگیرنده برخی شرکتهای خاص مانند سپردهگذاری مرکزی و فرابورس شد که به دلایلی به جز عدم شفافیت، امکان معامله در بازار اصلی بورس و فرابورس را نداشتند، همچنین شرکتهایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق قانون ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران باید در بازار سرمایه حضور داشته باشند در بازار پایه درج شدند و مبادرت به انتشار اوراق بهادار و معامله آن نمودند.
بازار پایه ب
بازار «ب» شامل شرکتهایی هستند که با معیارهای تعریف شده توسط فرابورس دارای حداقل «شفافیت اطلاعاتی» و «نقدشوندگی» بودند در واقع نزد سازمان بورس ثبت شدهاند اما شرایط پذیرش را ندارند.
نام تمامی نمادهای فعال در این بازار که تا خرداد جاری معامله داشتهاند همراه با درصد تغییرات آنها طی یک سال گذشته در ادامه آورده شده است.
نمادهایی که بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی در یک سال گذشته داشتهاند با رنگ سبز نشان داده شده است. در میان تمام نمادها « شمواد» بازدهی بیش از ۲ هزار درصدی داشته و به عنوان پدیده سال ۹۷ از آن یاد میکنند.
بازار پایه ج
بازار «ج» نیز شامل شرکتهایی میشدند که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش شدند در واقع دو معیار شفافیت اطلاعاتی و نقدشوندگی را نداشتند یا حسابرس صورتهای مالی آنها را مردود اعلام کرده بود.
جدولی که در ادامه آورده شده در برگیرنده نام شرکتهایی است که در این بازار حضور دارند و تا خرداد سال ۹۸ معامله شدهاند.
بیشترین بازدهی بازار «ج» مربوط به پتروشیمی اصفهان با ۳۰۰ درصد افزایش قیمت بوده است.
شرایط معامله در بازار ب و ج
بازار «ب» و «ج» هر دو محدودیت حجم مبنا نداشتند، دامنه نوسان برای بازار «ب» دو برابر بازارهای اصلی بورس و فرابورس یعنی برابر با ۱۰ درصد بود و بازار «ج» هم با دامنه نوسان نامحدود فعالیت داشت. تعداد روزهای معاملاتی در بازار «ج» حداکثر سه روز معاملاتی بود یعنی حداکثر سه روز بدون محدودیت نوسان قیمت و به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده سهام موجود در این بازار معامله میشد.
سودهای نجومی بازار پایه به سهامداران
با توجه به اینکه شرکتهای بازار پایه اکثرا کوچک یا دارای شناوری محدود بودند با آمدن پول، رشدهای آنچنانی کردند، بهگونهای که برخی از دارندگان قدیمی سهام توافقی، با شناسایی سود حدود ۱۰۰ درصدی از سهامی که بعضا سالها داشتند خارج شدند و سپس مشاهده کردند از همان نقطه خروجشان قیمتها چند برابر شد. پس از آن فعالان بورسی بیشتری که از انجام اصلاحات در بازارهای اصلی ناامید بودند و برخی طی سالها، نزدیک بازار توافقی هم نشده بودند، جلب نسخه جدید آن یعنی بازار پایه شدند.
شرکتهای بازار پایه بسیاری از الزامات گزارشدهی و شفافیت شرکتهای بازار اصلی فرابورس را ندارند و همین موضوع راه را بر ایجاد شایعاتی باز میکند که بعضا هیچگاه صحت و سقم آن مشخص نمیشود اما تاثیرات خود را بر قیمت یک سهم ایفا میکند و پتانسیل ایجاد نوسانات شدید مثبت یا منفی را دارد؛ از این رو مدیران بازارهای فرابورس تصمیم گرفتند فکری به حال این موضوع کنند و تغییراتی را در مکانیزم آن ایجاد کنند. بر اساس آنچه شنیده شده است تغییرات تابلوهای بازار پایه به شرح ذیل رخ خواهد داد.
تابلوهای جدید:
تابلوی زرد: معاملات سهمهای این تابلو دو روز در هفته به صورت حراج ناپیوسته و سه روز در هفته به صورت ثابت انجام میشود.
تابلوی نارنجی: معاملات سهمهای این تابلو یک روز در هفته به صورت حراج ناپیوسته و چهار روز در هفته به صورت ثابت انجام میشود.
تابلوی قرمز: معاملات سهمهای این تابلو یک روز در ماه به صورت حراج ناپیوسته و سایر روزهای دیگر به صورت ثابت انجام میشود.
برای دریافت مطالب فوق به صورت پی دی اف فایل ذیل را دانلود نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید