در یکسال گذشته با توجه به نوسانات شدید تحت تأثیر مسائل ژئوپلیتیک سیاسی ارزها نیز نوسانات زیادی را پشت سر گذاشتند که در پایین قصد داریم به صورت خلاصه این نوسانات را مورد بررسی قرار دهیم.
EUR / USD
این جفت‌ارز بیشترین حجم معاملات فارکس را در سراسر جهان تشکیل می‌دهد و از جمله مشهورترین جفت‌ارزها در میان سایرین می‌باشد. نرخ بهره تفاضلی بین بانک مرکزی اروپا و فدرال رزرو یعنی دو اقتصاد بزرگ جهانی اروپا و آمریکا در واقع تعیین‌کننده ارزش این جفت‌ارز است. نگاهی کوتاه به تاریخچه این جفت ارز نشان می‌دهد که ارزش یورو در برابر دلار روندی نزولی داشته است و سراسر سال ۲۰۱۸ حکایت از افت ارزش یورو در برابر دلار بوده است که اگر از جهت دیگر این جفت ارز نگاه کنیم بدین معناست که دلار در برابر یورو در سال ۲۰۱۸ به شدت تقویت شده است.
در ماه مارس ۲۰۱۸ ارزش هر یورو برابر به ۱.۲۴۶ دلار رسید که بالاترین نقطه در سال ۲۰۱۸ بوده است و بعد از آن یورو در برابر دلار در یک بازه زمانی بلندمدت تا انتهای سال ۲۰۱۸ به شدت کاهش یافته است به طوری که در میانه‌ی ماه نوامبر ۲۰۱۸ ارزش هر یورو به ۱.۱۲۰ دلار رسید که پایین‌ترین نقطه در سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود. بعد از آن شاهد افزایش ارزش یورو در برابر دلار بوده‌ایم به طوری در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۹ ارزش هر یورو به ۱.۱۵۰ دلار رسید که بالاترین نقطه در سال ۲۰۱۹ محسوب می‌شود و بعد از آن شاهد حرکت یورو در برابر دلار در یک دامنه پرنوسان می‌شویم که تاکنون نیز ادامه دارد. ارزش هر یورو در برابر دلار اکنون برابر ۱.۱۲۸ است.
دلایل زیادی برای کاهش ارزش یورو در برابر دلار وجود دارد که مهمترین آنها سیاست‌های فدرال رزرو آمریکا در راستای افزایش نرخ بهره بوده است. از زمانی که «جروم پاول» سکان هدایت فدرال رزرو آمریکا را به دست گرفته نرخ بهره به مرور زمان افزایش پیدا کرده است به طوری که تنها در سال ۲۰۱۸ وی چهار بار نرخ بهره را افزایش داده و یک سیاست انقباضی را در دستور کار خود قرار داد.
سیاست انقباضی فدرال رزرو و افزایش نرخ بهره آمریکا به مرور زمان موجب تقویت شدید دلار در برابر یورو بوده است و از آنجایی که اروپا در نتیجه جنگ تجاری آمریکا و چین و همچنین افزایش شدید قیمت نفت آسیب دید ارزش یورو در برابر دلار به مرور زمان روندی کاهشی را طی کرد.
افزایش نرخ بهره توسط رئیس فدرال رزرو آمریکا موجب انتقاد شدید دونالد ترامپ بوده اما تقویت دلار همچنان در دستور کار پاول قرار گرفته بود و آخرین بار در ماه دسامبر بود که نرخ بهره را افزایش داد. همچنین کاهش پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول از نرخ رشد اقتصادی در اروپا کاتالیزوری بود که باز هم ارزش یورو را تحت تأثیر قرار داد و آن را در برابر دلار آسیب‌پذیرتر کرد. از آنجایی که نرخ بهره بانک مرکزی اروپا هیچ تغییری نداشت در نتیجه یورو نتوانست از این فاکتور بهره ببرد تا بتواند خود را تا حدودی در برابر دلار تقویت کند.
همچنین دو فاکتور اقتصادی بحران بدهی دولتی و همچنین جریان مهاجرت در دو کشور ایتالیا و یونان باعث شد که سرمایه‌گذاران دست به فروش یورو بزنند و همین امر باعث افت بیشتر یورو در برابر دلار شد. بنابراین اگر بخواهیم به مهمترین عوامل کاهش یورو در برابر دلار نگاهی بیفکنیم باید بگوییم آمارهای نه چندان خوب درباره رشد اقتصادی در اروپا و همچنین افزایش نرخ بهره در فدرال رزرو از یک طرف و بحران بدهی دولتی و جریان مهاجرت در ایتالیا و یونان از عوامل مهم افت یورو در برابر دلار می‌باشند.
GBP / USD
این جفت‌ارز نیز درصدی بسیار مهمی از بازار معاملات فارکس را تشکیل می‌دهد به طوری که می‌توان گفت بعد از جفت‌ارز EUR / USD در رده دوم معاملات فارکس به لحاظ حجم قرار دارد. نگاهی اجمالی به ارزش پوند در برابر دلار نشان می‌دهد که پوند در سال ۲۰۱۸ روندی نزولی را طی کرده است به طوری که در مقطعی از سال به ویژه بین آوریل تا اواخر ماه می و همچنین در دو ماه جولای و آگوست این کاهش ارزش پوند بسیار شدید بوده است.
از آنجایی که لندن مرکز اصلی جریان اصلی ورود در خارج اتحادیه اروپا قرار دارد و معاملات فارکس در آنجا رونق بسیار شدیدی دارد، شاید بتوان گفت که بیشترین ضربه را به ارزش پوند رفراندوم خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا زده است و همین فاکتور کلیدی تا همین لحظه هنوز هم مهمترین دلیل ضربه زدن به ارزش پوند در برابر یورو و دلار بوده است.
ارزش پوند در برابر دلار در اواسط ماه ماه آوریل به ۱.۴۳۵ دلار رسید که بالاترین ارزش پوند در برابر دلار در سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود و بعد از آن شاهد افت شدید ارزش پوند در برابر دلار بودیم و در اواسط ماه آگوست ارزش پوند در برابر دلار به ۱.۲۷۰ رسید که بعد از آن شاهد بازیابی موقتی و جزئی ارزش پوند بودیم.
در آستانه اواسط ماه دسامبر یعنی ماه انتهایی سال بود که پایین‌ترین نقطه ارزش پوند در برابر دلار رقم خورد که دلیل آن هم رأی منفی پارلمان بریتانیا به طرح توافق «ترزا می» برای خروج از اتحادیه اروپا بود که حتی نخست‌وزیر بریتانیا را با خطر رأی عدم اعتماد مواجه ساخت. بعد از آن باز هم پوند بخشی از ارزش خود را تاکنون بازیابی کرده است و در سال ۲۰۱۹ در برابر دلار نسبتا روندی صعودی اما کم‌شیب داشته است به طوری که ارزش پوند در برابر دلار اکنون به نقطه ۱.۳۰۸ رسیده است. در نتیجه می‌توان گفت که بعد از رفراندوم سال ۲۰۱۶ مردم بریتانیا و رأی آنها به جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا که به «بریگزیت» معروف شد این فاکتور مهمترین عامل کلیدی در تعیین ارزش پوند در برابر دلار و و یورو بوده است.
اما به طور کلی سه عامل در افت ارزش پوند در برابر دلار در سال ۲۰۱۸ تأثیرگذار بودند که می‌توان آنها به شرح زیر برشمرد:
اولین عامل کاهش ارزش پوند در برابر دلار نرخ تورم بریتانیا بود. به عنوان مثال اعلام نرخ تورم سالانه بریتانیا در ماه جولای ۲۰۱۸ به مقدار ۲.۴ درصد افت شدیدی برای پوند در آن مقطع زمانی رقم زد چرا که پیش‌بینی‌ها حاکی از این بود که نرخ تورم ۲.۶ درصد خواهد بود که رقم واقعی ۲/۰ درصد کمتر بود. همچنین شاخص قیمت مصرف‌کننده در همان زمان ۱.۹ درصد اعلام شد که باز هم کمتر از میزان پیش‌بینی‌شده یعنی ۲.۲ درصد و همچنین ۲.۱ درصد در ماه ژوئن بود که در ضربه زدن به ارزش پوند در آن زمان بسیار تأثیرگذار بود.
دومین عامل تأثیرگذار بر ارزش پوند در سال ۲۰۱۸ مسئله بریگزیت بود. تلاش‌های نخست‌وزیر بریتانیا برای رسیدن به یک توافق تجاری پسابریگزیت با شکست روبرو شد به طوری که پارلمان بریتانیا در ماه دسامبر توافق نه چندان قدرتمند «ترزا می» را رد کرد که باعث سقوط ارزش پوند در برابر دلار شد. از آنجایی که لندن مرکز سرمایه‌گذاری در سطح اروپا محسوب می‌شود بریگزیت باعث ایجاد اختلال در جریان ورودی سرمایه به این شهر شد و پیامد این امر خروج سرمایه‌گذاران پوند بود.
سومین عامل تأثیرگذار بر کاهش ارزش پوند در برابر دلار تقویت دلار در نتیجه‌ی سیاست‌های فدرال رزرو آمریکا بود. رئیس فدرال رزرو در سال ۲۰۱۸ چهار بار نرخ بهره را افزایش داد که همین امر منجر به تقویت دلار در برابر یورو و پوند شد و باعث شد در کنار سایر موارد ارزش پوند بسیار متاثر از سیاست‌های بانک مرکزی یک کشور دیگر شود و روند نزولی خود را در برابر دلار همچنان ادامه دهد.
EUR / GBP
این جفت‌ارز در اروپا طرفداران بسیاری دارد و در اثر بریگزیت در یکسال گذشته نوسانات نامنظم بسیاری را تجربه کرده است.
ارزش یورو در برابر پوند در اثر نتایجی که بریگزیت پدید آورد از ما آوریل تا ماه آگوست روندی صعودی را تجربه کرد به طوری که از ۸۶/۰ در ماه آوریل ۲۰۱۸ به ۹۰/۰ در ماه آگوست ۲۰۱۸ رسید که بالاترین ارزش یورو در برابر پوند تاکنون محسوب می‌شود. بعد از آن بود که یورو به شدت در برابر پوند افت کرد که مهمترین دلیل آن مذاکرات «تراز می» با اتحادیه اروپا و همچنین نزدیک شدن به توافق تجاری بود که امیدها را برای یک بریگزیت نرم افزایش داد. از ماه آگوست ۲۰۱۸ تا اکتبر همان سال یورو به شدت در برابر پوند سقوط کرد به طوری که در طی دو ماه بیش از ۰۳/ ارزش خود را در برابر پوند از دست داد و سود زیادی را نصیب سرمایه‌گذاران پوند در برابر یورو کرد.
بین اکتبر ۲۰۱۸ تا نوامبر همان سال نوسانات شدیدی در این جفت ارز مشاهده شد تا اینکه از ماه نوامبر به دلیل رد توافق تجاری نخست‌وزیر بریتانیا برای جدایی از اتحادیه اروپا ارزش یورو در برابر پوند دوباره بازیابی شد و به سطح ۹۰/ رسید که بعد از ماه آگوست بالاترین ارزش یورو در برابر پوند در سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود. بعد از یک نوسان یک ماهه از اواسط ماه دسامبر ۲۰۱۸ تا اوایل ژانویه ۲۰۱۹ ارزش یورو در برابر پوند یک سقوط آزاد را تجربه کرد که احتمالا می‌توان مهمترین دلیل آن را می‌توان مهلتی دانست که پارلمان بریتانیا به «ترزا می» داد تا بتواند دوباره به بروکسل بازگردد و توافق تجاری پسابریگزیت خود را ترمیم کند. در اثر این سقوط آزاد ارزش یورو در برابر پوند در اواخر ماه فوریه ۲۰۱۹ به ۸۵/ رسید که پایین‌ترین میزان آن در یکسال اخیر محسوب می‌شود.
به طور قطع به یقین می‌توان گفت که مهمترین فاکتور کلیدی در تعیین ارزش یورو در برابر پوند مسئله‌ی بریگزیت بود. زمانی که امیدها به یک جدایی نرم بریتانیا از اتحادیه اروپا تقویت می‌شد ارزش پوند در برابر یورو تقویت می‌شد و در زمانی که امیدها به توافق نرم از بین می‌رفت و افکار عمومی خود را آماده یک بریگزیت سخت می‌کرد ارزش پوند به شدت سقوط می‌کرد. به عنوان مثال در ماه نوامبر در نتیجه اعلام توافق تجاری نخست‌وزیر بریتانیا با اتحادیه اروپا که منجر استعفای تعدادی از وزیران کابینه بریتانیا از جمله وزیر بریگزیت شد ارزش پوند در مقطعی به شدت سقوط کرد اما دوباره خود را در برابر یورو بالا می‌کشید.
فاکتور «بریگزیت» همچنان در تعیین ارزش پوند تأثیرگذار است و در این مدت ۲۰ روزی که به مهلت جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا باقی مانده است می‌توان گفت که ارزش پوند و یورو متاثر از این فاکتور خواهد بود. طبیعتا خروج جریانات سرمایه از بریتانیا در نتیجه یک بریگزیت سفت و سخت و همچنین وضعیت اقتصاد بریتانیا که مقامات اقتصادی بریتانیا در صورت این نوع از بریگزیت نسبت به آن هشدار داده‌اند می‌تواند پوند را در آینده با بحرانی جدی مواجه سازد. تا آن زمان باید منتظر بود و به نظاره نشست که در نهایت این بن‌بست سیاسی تمام‌عیار که سراسر قاره اروپا و حتی جهان را در نوردیده است به کجا خواهد کشید.
دیدگاهتان را بنویسید