نوسانات نرخ ارز در یک دهه اخیر یکی از پر‌چالش‌ترین مسائل روز اقتصاد کشور بود. از التهابات اجتماعی تا شکست و موفقیت‌های اقتصادی دولت‌ها همه چیز در گرو نوسانات نرخ ارز بوده است. درحالی‌که دولت تمام تلاش خود را برای کنترل قیمت ارز و به واسطه آن مهار رشد نرخ تورم انجام داده، اما در آستانه تغییر سال مالی اکثر شرکت‌های بورسی، نرخ ارز روند افزایشی داشته است، به طوری که روند افزایش نرخ ارز ادامه داشته و به طور دائمی‌رئیس کل بانک مرکزی از کنترل و کاهش آن خبر می‌دهد. درباره واکنش بازار نسبت به روند نوسانات افزایشی نرخ دو کارشناس با سهامدار گفت‌و‌گو کرده‌اند.
اثر معکوس افزایش نرخ ارز بر بازار
علی سنگینیان، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران می‌گوید: «توجه بیش از حد دولت به کنترل تورم و سرکوب نرخ ارز باعث شد در سال‌های اخیر قیمت ارز به‌صورت محدودکننده، کنترل شود. سرکوب نرخ ارز در سال‌های اخیر باعث افزایش نرخ ارز در این مدت شده است.»
سنگینیان ادامه می‌دهد: «عده‌ای تصور می‌کنند که با افزایش قیمت ارز بازار سرمایه هم رونق چشمگیری را تجربه می‌کند. درست است که در کوتاه‌مدت درآمد شرکت‌های صادراتی افزایش پیدا می‌کند اما ادامه روند قیمت دلار تاثیر منفی بر بازار سرمایه دارد.»
وی می‌افزاید: «وقتی قیمت دلار در کوتاه‌مدت رو به افزایش می‌گذارد، برخی سرمایه‌گذاران بازار سرمایه هم به سمت بازار ارز جذب می‌شوند. در زمان رکود بازار سرمایه سرمایه‌گذاران به دنبال دریافت سود بیشتر هستند در نتیجه سرمایه خود را به سمت بازار ارز سوق می‌دهند. حضور بیش از حد متقاضیان در این بازار هم می‌تواند در کوتاه‌مدت برافزایش قیمت ارز تاثیر‌گذار باشد. تب هیجانی بازارها هم یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت ارز در کوتاه مدت است.»
سنگینیان در پایان تصریح می‌کند: «در حال حاضر میزان صادرات کشور چندان چشمگیر نیست و خود این موضوع هم در کوتاه‌مدت برافزایش قیمت ارز سایه انداخته است. به طور کلی نمی‌توان گفت افزایش قیمت ارز می‌تواند رونق خاصی به بازار سرمایه ببخشد. از آنجا که ممکن است در زمان بالا رفتن قیمت ارز برخی شرکت‌های تولیدی دچار آسیب شوند در نتیجه نمی‌توان بازار افزایش قیمت ارز را یک‌راه برای رونق بازار سرمایه دانست بلکه ممکن است برخی شرکت‌های تولیدی حاضر در بازار سرمایه وضعیت نامساعدی را پیدا کنند.»
بازار در میان مدت نفعی نمی‌برد
میثم راد‌پور، کارشناس بازار سرمایه به «سهامدار» می‌گوید: «عمده‌ترین دلیل افزایش قیمت ارز در میان‌مدت، وجود مشکلات دولت در بحث تامین مالی است.»
راد‌پور می‌افزاید: «اگر نگاهی به وضعیت صندوق بازنشستگی، بانک‌ها و نهادهای مختلف دولتی بیندازیم، همگی با بحران تامین مالی روبه‌رو هستند. بحران تامین مالی موجب نمی‌شود رشد نقدینگی در کشور کم شود. در نتیجه بانک مرکزی باید برای تامین کسری مورد نیاز خود به بازارها پول تزریق کند. بانک مرکزی میراث‌دار تمامی بدهی‌ها و مشکلات نهادهای مالی است، در نتیجه بانک مرکزی به‌تنهایی باید در برابر این بحران‌های مالی مقاومت کند.»
وی ادامه می‌دهد: «بدون شک افزایش قیمت دلار را نباید در دلایل کوتاه مدت جست‌وجو کرد. این جهش قیمت با دلایل میان مدت روبه‌رو است. از ابتدای آغاز دولت یازدهم تاکنون حدود ۱۰۰ درصد نرخ تورم انباشته در کشور وجود داشت. با توجه به جایگاه ویژه نظام پولی کشور در تعیین قدرت پولی باید گفت که نظام پولی اعتبار پولی را هم تحت تاثیر قرار داده است.»
این کارشناس بازار تصریح می‌کند: «میزان تراز تجاری بر وضعیت بازار ارز تاثیر دارد. در حال حاضر تراز تجاری کشورمان مثبت است، اما همچنان کمبود ارز در کشور مشاهده می‌شود؛ اما در سوی دیگر این ترازو کاهش حدود ۵۰ درصدی قیمت نفت در سال‌های اخیر است. در این سال‌ها هرچه میزان تراز تجاری بالا رفته قیمت نفت کمتر شده است. در نتیجه بحران‌های مختلف دست‌به‌دست هم داده و یکباره قیمت ارز را افزایش داده است. به نظر می‌رسد در جریان افزایش قیمت ارز باید بیشتر به دنبال دلایل میان‌مدت بود تا دلایل کوتاه‌مدت لحظه‌ای.»
راد‌پور می‌افزاید: «به نظر می‌رسد دولت در نظر دارد با ایجاد تورم ۱۰درصدی از حالت رکود خارج‌شده و رونق را به بازارها بازگرداند؛ اما موضوع این است که هیجانات به وجود آمده در بازار ارز به‌تنهایی ناشی از متورم شدن نیست. در حال حاضر نمی‌توان رونق یا رکود را دلیل اصلی این افزایش قیمت‌ها دانست. بلکه ریشه این مشکل در پایه‌های اقتصادی کشور و به سال‌های گذشته باز می‌گردد.»
وی در پایان می‌گوید: «بازار سرمایه می‌تواند در کوتاه‌مدت از این موضوع استفاده کند اما در بلند‌مدت افزایش نرخ ارز تاثیر مثبتی بر رونق این بازار ندارد. اگر بخواهیم دلایل کوتاه مدت افزایش نرخ ارز را بررسی کنیم، به نظر می‌رسد دولت با افزایش نرخ ارز در نظر دارد کسری بودجه را جبران کند. دولت می‌تواند با افزایش ۱۰درصدی قیمت ارز حدودا کسری بودجه شش ماه را برآورده کند. در نهایت نمی‌توان گفت که دولت به یک دلیل قیمت ارز را افزایش داده یا دلایل کوتاه‌مدت روی نرخ ارز سایه انداخته است. نرخ ارز از شاخه‌های مختلف اقتصاد کشور و بحران‌هایی که در سال‌های اخیر به وجود آمده تاثیر پذیرفته و در حال حاضر از شرایط کوتاه‌مدت و میان‌مدت به‌صورت هم‌زمان تاثیر می‌پذیرد.»
دیدگاهتان را بنویسید