بر اساس جدیدترین آمار گمرک، ارزش صادرات ایران در ۱۰ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه ساله گذشته افزایش ۱۸ درصدی داشته و حجم تجارت خارجی کشور به حدود ۱۰۴ میلیارد دلار رسیده است.
در این مدت ۱۰ ماهه ۵۷.۸ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی و خدمات صورت گرفته است و بخش اعظمی از نیازهای ارزی کشور تاکنون پوشش داده شده است.
با این وجود بر اساس این آمارها همچنان تراز تجاری کشور منفی است و همین امر بدان معناست که بخشی از متقاضیان ارز برای خرید ارزهای عمده می بایست به بازار غیررسمی مراجعه کنند و یا در صف انتظار برای تخصیص ارز بمانند که این افزایش تقاضا افزایش قیمت را هم به دنبال دارد.
البته اگر به میزان تجارت خارجی صورت گرفته، معاملات فروش نفت را هم بیفزاییم، آنگونه که محمدرضا فرزین برآورد کرده، تجارت ده ماهه کشور بیش از ۱۴۰ میلیارد دلار بوده است و سهم این تجارت در تولید ناخالص داخلی کشور نشان می دهد اقتصاد ایران با وجود تحریم های گسترده، یک اقتصاد باز با حجم تعاملات گسترده بین المللی است.
با این وجود بررسی برسی آمارها از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۴۰۱ نشان می دهد در تمامی این سال ها، حساب جاری بدون نفت کشور منفی بوده است که به معنای فزونی ارزش واردات بر ارزش صادرات غیرنفتی است.
نکته دیگری که از آمارهای بانک مرکزی به دست می آید این است که در دو دهه اخیر خالص خروج سرمایه در بیشتر سال های این دوره منفی است.
برآیند این دو مورد، کسری تراز پرداخت های کشور در تمامی این سالها را به همراه داشته و عملاً این درآمدهای نفتی است که نقش جبرانی را بازی کرده است.
بر این اساس، استفاده از ذخایر ارزی حاصل از فروش نفت در سال های اخیر به اهرمی برای تنظیم تراز تجاری ایران تبدیل شده تا کسری ها در مسیر تجارت کشور برداشته شود؛ به همین دلیل درآمدهای ناشی از فروش نفت نتوانسته به عنوان یک پشتوانه ارزی بالا برای کشور مورد استفاده قرار گیرد.
دیدگاهتان را بنویسید