تا چه میزان تعامل با بورس کالا توانسته است به بهبود شرایط اقتصادی محصولات کشاورزی کمک کند؟
بحث بورس کالا باید روی دو بخش از محصولات برنامه‌ریزی شود؛ یکی محصولات استراتژیک و زراعی است که قیمت جهانی دارد و با سیستم‌هایی که ایجادشده به‌راحتی می‌توان در بورس ارائه کرد. کالاهایی مانند گندم، برنج، جو، ذرت و… محصولاتی هستند که می‌توان در بورس ارائه و قیمت‌گذاری کرد و شرایط رقابت آن‌ها را مهیا کنیم؛ اما در بحث کالاهای فساد پذیر به‌تنهایی یک مبحث پیچیده‌ای است که متاسفانه وارد این حوزه نمی‌شویم.
چرا؟
به دلیل اینکه استانداردهای بین‌المللی مرتبط با محصولات فسادپذیر در کشورمان رعایت نمی‌شود. برای مثال انار، سیب، پرتقال و … شرایط بورسی ندارند. به دلیل اینکه امروزه با مشکلات بسته‌بندی و … مواجه هستیم. برخی محصولات هم مختص کشور بوده و در دسته کالاهای استراتژیک قرار می‌گیرد. این محصولات عبارتند از پسته، زعفران، انار، خرما و … که رقبای کمتری در بازار دارند. این امکان می‌تواند برای کشور شاخص‌هایی را ترسیم کند. در سال گذشته کیوی ایتالیا دچار آفت شد. این محصول در دنیا تنها سه تا چهار کشور تولیدکننده دارد. کشورهای ایتالیا، نیوزیلند، ایران و … تولیدکننده کیوی هستند. سال گذشته ایتالیایی‌ها برای جبران مافات وارد بازار ایران شدند و بخش قابل‌توجهی از کیوی ایران را به‌صورت فله‌ای خریداری کردند و در ایتالیا بسته‌بندی کرده و در بازارهای هدف به نام محصول خودشان به فروش رساندند. این تجربیات به ما می‌گوید که برای محصولات خاص باید شرایطی ترسیم کنیم تا بتوانیم در بحث بورس کالایی حرفی برای گفتن داشته باشیم.
به نظر شما هنوز هم شرایط لازم برای حضور برخی کالاها در بورس کالا وجود ندارد؟
نه. شرایط باید برای محصولات استراتژیک مهیا شود.
ورود محصولات به بورس کالا چه تاثیری بر قیمت‌گذاری آن‌ها دارد؟
محصولاتی مانند گوشت و مرغ شرایط خاص خود را دارد. برای مثال در محصول گوشت، بخش سردست، ران یا بخش‌های دیگر هرکدام قیمت مربوط به خود را دارد. در بحث مرغ متاسفانه استاندارهای جهانی را نداریم. در کشورمان مرغ ۹۰۰ گرمی، ۱۰۰۰ گرمی و ۱۱۰۰ گرمی بسیار اندک است اما مرغ‌های دو کیلویی و بالاتر به‌وفور یافت می‌شود. این اندازه‌ها باقیمت‌های جهانی همخوانی ندارد. باید در تولید و بسته‌بندی به استانداردهای جهانی برسیم و بعد در عرضه کالایی وارد بورس شویم.
در موضوع گندم به‌صورت اختصاصی چه باید کرد؟
باید به هر قیمتی روی محصولات استراتژیک خودکفا شویم. قیمت‌های جهانی را معیار قرار ندهیم. به دلیل اینکه در طول ۳۰ سال گذشته همیشه مورد تحریم قرار گرفته‌ایم. در چنین شرایطی توجه ویژه به قوت مردم بسیار اهمیت دارد. باید در حوزه محصولات استراتژیک به هر قیمتی خودکفا شویم. این خودکفایی می‌تواند به استقلال اقتصادی کمک کند. در بحث گندم و تولید محصولات استراتژیک مساله بحران آب مطرح می‌شود درحالی‌که با مدیریت و استفاده از روش‌های نوین آبیاری می‌توان با کمترین میزان استفاده از آب بیشترین بهره‌وری را داشت. بورس جای کالاهایی مانند بورس است. با ورود این کالاها به بورس می‌توان تمام مشکلات و معضلاتی که امروزه در بخش عرضه وجود دارد برطرف شود.
آیا اقدامی برای عرضه محصولات ارگانیک در بورس کالا انجام شده است؟
برای حضور این محصولات در بورس کالا زمان مناسب نیست. هنوز در برنامه‌های دولتی تولید محصولات ارگانیک قرار نگرفته است. در برنامه ششم تولید محصولات ارگانیک گنجانده شده است. کم‌کم شرایط برای حضور مهیا می‌شود. مجلس هم قوانین مرتبط با آن را تصویب کرده است و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد حضور این محصولات در بورس و فرا بورس باشیم.
اما نکته پایانی؟
تا کی صادرات کشور باید یارانه‌بگیر باشد. آیا با قوانین یک‌شبه‌ای که در بحث ارز اعمال می‌شود می‌توان به توسعه صادرات کمک کرد. در حال حاضر صادرات کشور شرایط نامناسبی دارد و باید صادرات را توسعه بدهیم و یارانه‌ها را از واردات بگیریم و به صادرات بدهیم. برای به دست آوردن یا کسب یک دلار یا یک یورو باید ۹ ماه تا یک سال زحمت بکشیم. این‌یک دلار در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، زمین زراعی و … به وجود می‌آید و در تمامی بخش‌های اقتصاد تأثیر می‌گذارد. در اقتصاد ارزآوری مهم است نه ارزبری اما متأسفانه بیشتر به ارزبری توجه می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید