به گزارش پایگاه خبری”با اقتصاد”، علی اکبر معین فر در سال ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی ثبت نام کرد و سپس از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بود که فعالیتهای انجمن اسلامی اندک اندک پایهگذاری گردید.
نخستین فعالیتهای وی از همین سالها آغاز شد: «در جریان ملیشدن صنعت نفت، اعتراضات دانشجویی نقشی مهم بازی کرد. همزمان با نطقهای آتشین حسین مکی در مجلس که بخش عمده آنها را دکتر کاظم حسیبی، استاد دانشکده فنی، تهیه میکرد، ما دانشجویان نیز بیرون مجلس با نصب پرچم ایران به صورت نواری روی سینهمان در حالی که در قسمت سفیدرنگ پرچم نوشته شده بود «صنعت نفت در سرتاسر کشور ایران باید ملی شود»، به تظاهرات و راهپیمایی میپرداختیم.»
وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰ به پایان برد و در سال ۳۱ به خدمت نظام وظیفه اعزام شد. وی از سال ۳۲ کار در نفت را آغاز کرد و برای کار در شرکت نفت آبادان که ریاست آن را مرتضیقلی بیات بر عهده داشت عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود به آبادان نگذشته بود که از تهران خبر کودتا علیه دولت مصدق رسید.
بعدها در بانک ساختمان به عنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی پروفسور تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دورهای تحقیقاتی در مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.
بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین زهرا در سال ۴۱، مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. از سال ۱۹۶۵، به عنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله ادامه داد. مدتی هم بهعنوان استاد پارهوقت در مقطع فوقلیسانس به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلیتکنیک پرداخت. وی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱ در بانک ساختمانی، و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.
در سالهای اخیر، عمده فعالیتهای سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبتها و مصاحبه محدود شدهاست.
فعالیتهای ماندگار در مهندسی راه و ساختمان
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمانها در برابر زلزله در کشور با نام معین فر شروع میشود. وی اساساً به همین دلیل بنا به درخواست دکتر ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بوجه را بعهده داشتند به آن سازمان دعوت بکار شدند.
طرح تهیه تاریخچه زلزلههای مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنهبندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزلههای یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزلههای تاریخی ایران ثبت گردید.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود. تدوین آئیننامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی دکتر بهنیا آغاز شد.
معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئیننامهها و دستورالعملهای فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمیترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئیننامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعملهای ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار معینفر به شمار میرود.
خدمات معینفر در زمینه مطالعات مربوط به زلزلههای ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت که برای ایشان افتخاراتی علمی نیز به همراه آورد. وی به مدت هشت سال عضو هیئت مدیرههای «مؤسسه بینالمللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هم اکنون عضو مادامالعمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد میباشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بینالمللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطا گردید.
معین فر از فعالان حرکتهای اجتماعی در جامعه مهندسین کشور نیز محسوب میشود. بنیانگذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت به عنوان کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان از جمله خدمات وی محسوب میشود.
عضویت در کابینه بازرگان و انتصاب به عنوان نخستین وزیر نفت
پس از شکل گیری شورای انقلاب، به عنوان اولین نهاد رسمی انقلابی، دولت موقت، دومین نهادی بود که با اوجگیری انقلاب و درآستانه پیروزی آن تشکیل شد. حکم بازرگان در پانزدهم بهمن ماه ۱۳۵۷ یک هفته پیش از پیروزی انقلاب در مدرسه علوی و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی قرائت شد. ۲۴ بهمن ماه اولین گروه از وزیران دولت موقت معرفی شدند که معین فر در این میان نبود. چندی بعد با معرفی وزیران باقیمانده، کابینه بازرگان تکمیل شد و معین فر به عنوان وزیر مشاور و سرپرست سازمان برنامه و بودجه برگزیده شد. از یازدهم فروردین ۵۸ نیز تیمسار محمدتقی ریاحی به وزارت دفاع رفت و از هفتم مهرماه، دکتر مصطفی چمران بر جای او نشست. در همان زمان، محمدعلی رجایی وزیر آموزش و پرورش، حسن حبیبی وزیر فرهنگ و دکتر یدالله سحابی وزیر مشاور در امور انقلاب و عزتالله سحابی سرپرست سازمان بودجه، شدند. بدین ترتیب، علی اکبر معین فر نیز اولین وزیر وزارتخانه تازه تأسیس نفت شد. از اصلیترین چالشهای دوران وزارت وی، بخشنامه ۶ روز کار در هفته و کار در پنجشنبهها بود. این بخشنامه با اعتراض تعدادی از کارکنان وزارت نفت روبرو شد.
عضویت در دولت شورای انقلاب
پس از استعفای دولت بازرگان در ۱۴ آبان ۵۸، دولت شورای انقلاب آغاز به کار کرد. بدنه اصلی این دولت، همان وزرای دولت بازرگان بود و تنها چند وزیر تغییر کرد. معین فر همچنان در این دوران وزیر نفت بود.
نمایندگی مجلس
پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ۵ بهمن ۵۸، ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی برپا شد. نهضت آزادی تصمیم به شرکت فعال در انتخابات گرفت. از این رو، در ائتلافی با انجمن اسلامی مهندسین با همگامی آیتالله زنجانی و محمدتقی شریعتی لیستی را برای تهران تدارک دیدند. این لیست شامل افراد ذیل میشد: مهدی بازرگان، عبدالعلی بازرگان، یدالله سحابی، عزتالله سحابی، مصطفی چمران، حسن حبیبی، علیاکبر معینفر، ابراهیم یزدی، محمد توسلی، محمدعلی رجایی، هاشم صباغیان، جلالالدین آشتیانی، فتحالله بنیصدر، علیاصغر بهزادنیا، علی دانشمنفرد، علی صادقیتهرانی، مصطفی کتیرایی و محمود مانیان هجده نام نوشته در صورت جلسه پایانی ائتلاف بودند.
معینفر در این انتخابات با ۱٬۴۳۹٬۳۶۰ رأی در رتبه چهارم قرار گرفت. وی در فهرست ائتلاف بزرگ، که از جامعه روحانیت مبارز، حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و چند گروه مذهبی دیگر تشکیل میشد، هم قرار گرفت و موفق به ورود به مجلس در دور اول شد. او در کنار حسن حبیبی و محمدعلی رجایی ۳ نام مشترک این دو فهرست بودند.
فعالیتهای پس از جدایی از سیاست
در سالهای اخیر، عمده فعالیتهای سیاسی معین فر، به حضور در مراسم و مناسبتها و مصاحبه محدود شدهاست. البته در انتخابات سال ۱۳۷۶، و مدتی پیش از برگزاری، علی اکبر معین فر برای نامزدی خود اعلام آمادگی کرد. دومین یادواره بزرگداشت برگزیدگان مهندسی عمران کشور با معرفی منتخبان توسط مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن برگزار شد.
خدمات معین فر که موضوع دومین یادواره مهندسی عمران کشور و تجلیل از آنهاست طیف وسیعی از امور مربوط به مهندسی راه و ساختمان یا عمران را شامل میشود که عمده آنها سر و سامان دادن به ضوابط فنی این رشته از مهندسی است و در رأس آنها امور مربوط به مسئله زلزله کشور است.
به گزارش شاسا طرح تهیه تاریخچه زلزلههای مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنهبندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد و سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزلههای یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. لازمه این طرح، مطالعه هزاران صفحه یادداشتهای جهانگردان ایرانی، عرب و سایر زبانها و تغییر آنها به زبان مهندسی زلزله امروز است که کاری بس بزرگ به حساب میآید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزلههای تاریخی ایران ثبت گردید.
ایجاد شبکه شتابنگاری کشور از خدمات بنیادی این پیشکسوت مهندسی عمران کشور در زمان خدمت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود که بعداً خود اداره و مسئولیت ثبت و ضبط اطلاعات آن را به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن منتقل کردند و تا مدتها شخصاً سرپرستی این مطالعات را در مرکز بعهده داشتند.
تدوین آئیننامه زلزله ایران در دهه ۴۰ در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه توسط ایشان و به راهنمایی ابوالحسن بهنیا آغاز شد. در سالهای نخست ضوابط مربوط به این امر در استاندارد شماره ۵۱۹ که مربوط به بارگذاری ساختمانها بود، تدوین شد و سپس بعد از یک دوره فترت استاندارد شماره ۸۴–۲۸۰۰ که عملاً آئیننامه زلزله ایران محسوب میشود با این تاریخچه تدوین شد و در تمام طول مدت معینفر از اعضای فعال و مؤثر آن بود.
معین فر در سازمان برنامه و بودجه شروع کننده بسیاری از آئیننامهها و دستورالعملهای فنی بوده و علاوه بر استاندارد ۵۱۹ که شاید قدیمیترین دستورالعمل فنی در صنعت ساختمان ایران باشد، «آئیننامه بتن ایران» در زمان تصدی ایشان در سازمان شروع شد و ابتدا با عناوین دستورالعملهای ۱–۱۸ تا ۵–۱۸ منتشر گردید.
این مجموعه به علت برخورد با طوفانهای قبل از انقلاب و مسائل بعدی آن به سرانجام نرسید. تنظیم مقررات ملی ساختمانی که کلیه فعالیتهای ساختمانسازی را در بر بگیرد از جمله آرزوهای دیرینه کارشناسان فنی کشور میبود. تدوین مجموعه مقررات ملی در وزارت مسکن و شهرسازی یکی دیگر از خدمات ماندگار معینفر به شمار میرود.
خدمات معینفر در زمینه مطالعات مربوط به زلزلههای ایران مورد توجه محافل فنی در سطح جهان قرار گرفت.
وی به مدت هشت سال عضو هیئت مدیرههای «مؤسسه بینالمللی زلزله» و «مؤسسه اروپائی مهندسی زلزله» در دهه ۷۰ میلادی بوده و هم اکنون عضو مادامالعمر جامعه مهندسی زلزله هندوستان از دهه ۶۰ میلادی به بعد میباشد. او در سال ۲۰۰۲ به دریافت لوح تقدیر از طرف مسئولین اروپایی مهندسی زلزله نائل شد که در کنفرانس بینالمللی زلزله در مهندسی به ایشان اعطاء گردید.
به گزارش شاسا معین فر از فعالان حرکتهای اجتماعی در جامعه مهندسین کشور محسوب میشود. بنیانگذاری انجمن مهندسان محاسب کشور، فعالیت مؤثر در شورایعالی کانون فارغ التحصیلان دانشکده فنی و بالاخره فعالیت در کانون کارشناسان دادگستری از جمله خدمات وی محسوب میشود. معین فر در تعداد زیادی از کمیتههای فنی مربوط به امور ساختمان حضور داشته و هم اکنون هنوز عضو فعال آییننامه ۲۸۰۰ ایران میباشد.
دیدگاهتان را بنویسید