لایحه حمایت از سهامداران خرد، در راستای تضمین حفظ حقوق سهامداران جزء و گسترش حاکمیت شرکتی، مهرماه امسال در هیات وزیران به تصویب رسید. براساس این لایحه چنانچه حداقل مالکان پنج درصد از کل سهام شرکت سهامی عام، درخواست درج موضوع یا موضوعاتی را در دستور جلسات مجامع داشته باشند، موضوع یا موضوعات مورد درخواست را به هیات مدیره ارائه دهند تا در دستور جلسه اولین مجمع قرار گیرد. سهامدارانی که حداقل یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند، حق دارند دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیات‌مدیره خواستار شوند و هیات مدیره باید حداکثر تا بیست روز مجمع مورد درخواست را با رعایت تشریفات مقرره دعوت کند. در غیر این صورت درخواست‌کنندگان می‌توانند دعوت مجمع را از بازرس یا بازرسان شرکت خواستار شوند و بازرس یا بازرسان مکلف خواهند بود با رعایت تشریفات مقرره مجمع مورد تقاضا را حداکثر تا ۱۰ روز دعوت کنند وگرنه صاحبان سهام حق دارند مستقیما به دعوت مجمع اقدام کنند به شرط آنکه کلیه تشریفات راجع به دعوت مجمع را رعایت و در آگهی دعوت به عدم اجابت درخواست توسط هیات مدیره و بازرسان تصریح کنند.
درباره مزایا و معایب این بند از لایحه حمایت از سهامداران خرد، با حسین خزلی خرازی، کارشناس و فعال بازار سرمایه گفت‌وگو کرده‌ایم. وی معتقد است: «تصویب این لایحه، به نوعی تمرین دموکراسی و اعمال حاکمیتی از سوی مردم است که در بازار سرمایه و با سهامداران خرد، آغاز شده است.» خزلی همچنین لایحه حمایت از سهامداران خرد را فراتر از قانون تجارت می‌داند.
متن این گفت‌وگو در پی می‌آید.
******
– نظر جناب‌عالی، به عنوان یکی از فعالان و کارشناسان بازار سرمایه، درباره لایحه حمایت از سهامداران خرد که به تصویب هیات دولت هم رسید، چیست؟
لایحه حمایت از سهامداران خرد، فراتر از قانون تجارت است به ویژه آن بند از لایحه مربوط به فراخوان مجمع عمومی شرکت‌ها که با ۵درصد از سهامداران انجام می‌شود. تا پیش از تصویب این لایحه، تشریفات دعوت مجمع عمومی طبق قانون تجارت با درخواست ۲۰ درصد از سهامداران انجام می‌شد اما بر اساس لایحه حمایت از سهامداران خرد که در هیات دولت تصویب شد، «سهامدارانی که حداقل یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند، حق دارند دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیات‌مدیره خواستار شوندو …. .» به این ترتیب و با این مصوبه هیات دولت برای سهامداران خُرد نیز این امکان را به‌وجود آورد تا هرگاه تغییرات و تصمیماتی دارند، فراخوان مجمع عمومی بگذارند و این امکان در قوانین بورس، تقریبا غیر ممکن بود.
-مزیت یا مزایای این بند از لایحه چیست؟ لطفا توضیح بفرمایید.
مزیت اصلی لایحه این است که اجازه می‌دهد، مصوباتی که در مجمع عمومی و فوق العاده مشخص می‌شود، تنها به خواست و اراده سهامداران عمده نباشد و سهامداران جزء نیز در آنها دخیل باشند. به نظر من، دولت با تصویب چنین مصوبه‌های حمایتی، تلاش می‌کند که سرمایه‌گذاری‌های عمومی و خرد را به سمت بازار سرمایه و بورس که قوانین شفافی دارد، جذب و هدایت کند. حالا که دولت تصمیم به این کار گرفته است، باید در راستای آگاهی رسانی و تکمیل اطلاعات سهامداران خرد نیز برنامه‌هایی بگذارد تا سهامداران جزء با داشتن حداقل یک کرسی در میان اعضای هیات مدیره، در شرکت‌های سهامی، اعمال حاکمیت کنند و این یک اتفاق بسیار خوب در راستای تمرین دموکراسی است. ناگفته نماند که سهامداران(عمده و جزء)، به میزان رای و سهمی که دارند می‌توانند در تصمیم‌های هیات مدیره دخالت کنند، چنانچه تا پیش از این سهامداران حقیقی از این حقوق محروم بودند.
-معایب این لایحه حمایتی کدام است؟
در نقطه مقابل؛ ممکن است از این مصوبه که اعمال حاکمیت و مدیریت سهامداران خرد را در شرکت‌ها ایجاد می‌کند، سواستفاده‌هایی نیز شود و عده‌ای بخواهند با استفاده از این لایحه، در تصمیم‌ها یا تغییرات هیات مدیره نفوذ و دخالت کنند. همان‌گونه که گفته‌ام، قانون جدید تمرین دموکراسی است و مردم در هر کجا و هر زمان که احساس کنند منافع عمومی و صنفی در خطر است، باید از آن دفاع کنند. در اجرای این قانون نباید از برخی پیامدهای منفی احتمالی آن ترسید و هر کس رای و نظری دارد، به اندازه سهمش و از دیدگاه خودش می‌تواند اظهار کند.
-چه راهکاری برای تسهیل در اجرای این بند از لایحه دارید؟
دولت با کمک سازمان بورس، باید برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌رسانی را هم برای سهامداران حقیقی و هم بریا مدیران و فعالان بازار سرمایه ارایه دهد. همچنین، اعضای هیات مدیره شرکت‌های سهامی نیز برای اقناع‌سازی و روشنگری سهامداران، باید بر اطلاعات و دانش‌شان بیفزایند. تا پیش از این سهامداران خرد اگر ضعفی از هیات مدیره می‌دیدند نمی‌توانستند تنها با رای ۵ درصدی، مجمع را فرابخوانند و حالا این امکان و اجازه برای‌شان برقرار شده است که باید به درستی و در راستای حفظ منافع صنفی و عمومی از آن بهره ببرند. ناگفته نماند که برگزاری مجمع و اظهار نظر کردن در هیات مدیره به این معنی نیست که هر کسی هر اظهار نظری بکند، رای بیاورد و همچنان، آرای هیات مدیره با ۵۰ درصد مشارکت سهامداران تنفیذ می‌شود.
گفت‌وگو: مولود غلامی
دیدگاهتان را بنویسید